De Complexen in Europa

Een college-reeks van archeologe Annet van Wiechen

Het complex is een groep gebouwen en monumenten die samen een bijzondere functie hebben. Ze kunnen god(en) en mensen herbergen of het centrum van de macht zijn. In dit Rondje Europa neemt archeologe Annet van Wiechen, u mee naar bijzondere, in het oog springende complexen. Zij vertelt de fascinerende geschiedenis van bouwers en bewoners, probeert hier en daar de symboliek te doorgronden en reconstrueert het gebruik van de ruimten.

Op zeven donderdagmiddagen van 14.30-16.30u:

12 oktober 2023: De Acropolis van Athene

Waar eens mensen hun veilige toevlucht zochten, kregen uiteindelijk de goden hun eigen ruimte, onder wie de belangrijkste: godin Athena, beschermgodin van weten­schap­pen, kunsten en oorlog. Vanaf 448 vC begon Pericles ener­giek met de herbouw van de heilig­dom­men onder leiding van zijn vriend Phidias. In deze lezing ook aandacht hoe het ver­der ging met de Acro­polis, over de zgn. Elgin-mar­bles en het 'Griek­se' aan de Acropolis van van­daag.

19 oktober 2023: Het Romeinse huis (vooral Pompeii & Herculaneum)

Het Romeinse huis was een wereld op zich. Grote of kleine huizen, verschillende belangrijke elementen kwamen overal terug. Rond de Vesuvius gaan we op huis-onderzoek! Op 24 augustus 79 nC vond de catastrofale vulkaanuitbarsting daar plaats die het gebied in één klap veranderde in een hel. Pompeii, Herculaneum en al die andere villa's ... alles werd weggevaagd, bedolven, begraven onder een verstikkende laag, door de vulkaan uitgespuugd materiaal. Dankzij opgravingen kunnen we nu weer lopen door Romeinse huizen, we zien de muurschilderingen, de beelden, de vloermozaïeken, het meubilair, het servies ....... en meer.

26 oktober 2023: De Hagia Sophia kerk in Constantinopel

Justinianus wilde de mooiste kerk bouwen in zijn hoofdstad Constantinopel (huidge Isdtanbul). In nog geen zes jaar werd zijn droom werkelijkheid (537 nC) door de kunde en kennis van twee archi­tecten: An­themios van Tralles en Isidorus van Mile­te. Ie­der­een was onder de indruk. In de loop der eeuwen werd de kerk gerestaureerd en met steeds meer mozaïeken gedecoreerd. De grote verandering vond in 1453 plaats toen Mehmed II Con­stantinopel veroverde: de Haghia Sophia werd met rozenwater besprenkeld en werd moskee. Zózeer onder de indruk van dit gebouw lieten sultans ook grootse mos­keeën bouwen geïnspireerd op deze Byzantijnse kerk.

2 november 2023: De kathedraal van Chartres

Chartres was in de middeleeuwen een bloeiend bedevaartsoord. Miljoenen gelovigen wilden Mari­a's Sancta Camisia zien. De ka­thedraal, de trots van de stad, werd in 1260 gewijd en laat nu nog de schitterende pracht zien van stenen beeldhouwwerk en kleurrijke glasra­men. Annet vertelt het 'ver­haal' van de kathedraal, dat op en in portalen en glas­ramen is vast­gelegd: de maanden van het jaar, de goede en de slechte eigenschap­pen, verhalen en perso­nen uit het oude en nieuwe testament en heiligen .... We leren zien én begrijpen als een pelgrim in de 13e eeuw!

9 november 2023: De Alhambra-paleizen in Granada

De Alham­bra-palei­zen zijn uit hun lange slaap gehaald; zuilen, fonteinen, tuinen en decora­ties zijn (en worden) geres­taureerd en weten­schap­pers hou­den zich al ruim 100 jaar bezig met dit unieke, 'Moorse' com­plex, hoofdzake­lijk uit de 14e-15e eeuw. In deze lezing gaat Annet in op de ontstaansge­schiedenis én het gebruik van deze palei­zen. Na de herontdek­king in de 19e eeuw be­ïnvloedde het complex – mede dank­zij de Alham­bra-sprookjes van Was­hington Irving – architec­ten en kunste­naars overal in Europa.

16 november 2023: Het Topkapi-paleis in Istanbul

Rond 1459 gaf de sultan opdracht tot de bouw van een groots paleis, bedoeld als zijn bestuurlijk centrum en eigen woonplaats: het Topkapi–paleis. In dit college leert u alles over de betekenis en het gebruik van de verschillende ruimten en open hoven in dit grote complex. Annet laat zich daarbij niet leiden door haremfantasieën, maar laat ooggetuigen aan het woord en we bekijken Ottomaanse miniaturen die een beeld geven van de paleisbewoners en –bewoonsters, hun activiteiten en het strenge protocol.

23 november 2023: Het Stadhuis van Amsterdam

Het stadhuis van Amsterdam – zgn. Paleis op de Dam – is een van mooiste monumenten in Nederland waarin leven en denken van de zeventiende eeuw prachtig bewaard bleef. Het oude stadhuis van Amsterdam was in slechte staat. Er moest een nieuw stadhuis komen de status van Amsterdam waardig! In 1648 koos men het ontwerp van Jacob van Campen. Ruim 13.000 heipalen waren nodig. Met beelden en schilderijen in dit stadhuis werden wijze lessen aan burgers én ambtenaren gegeven. Ieder in de bonte stoet van afgebeelde goden én ster­velin­gen vertelt zijn eigen, betekenisvolle ver­haal.

Cursus-Informatie:

Annet van Wiechen

is archeoloog en zelfstandig cultureel ondernemer.  Haar grote passies zijn mythen en tastbare herinneringen uit het verleden in de gebieden rond de Middellandse zee. Vooral uit de klassieke tijd en de middeleeuwen. Annet is ook geboeid door het (eeuwenlange) contact tussen verschillende culturen. Samen met haar partner deed ze eigen onderzoek tijdens hun vele reizen.
Zo volgden ze de reislustige Romeinse keizer Hadrianus (2^e eeuw) op de ‘voet’, zochten naar sporen van eeuwenoude pelgrims, legden de cultuurgeschiedenis van de ezel vast. Ze waren het gelukkigst in ruïne-steden! Annet deelt graag haar verhalen met u.